Energia geotermiczna Ziemi to energia zakumulowana w magmie, skałach oraz płynach takich jak woda, para wodna, ropa naftowa czy gaz ziemny, które wypełniają pory i szczeliny skalne. Jedną z jej składowych stanowi energia zawarta w wodach, parze wodnej oraz otaczających skałach. Energia geotermalna, obok energii słonecznej i wiatrowej, jest zaliczana do odnawialnych źródeł energii (OZE).
Jest to energia czysta ekologicznie, co czyni ją doskonałym narzędziem do realizacji planów zrównoważonego rozwoju energetyki – zarówno w Polsce, jak i na całym świecie. Zastępując pozyskiwanie energii z węgla kamiennego i redukując emisję CO₂ oraz SO₂, energia geotermalna przyczynia się do zmniejszenia negatywnego wpływu na środowisko oraz zwiększenia lokalnego bezpieczeństwa energetycznego.
Niewyczerpane źródło energii
Geoenergia stanowi zasób energii pierwotnej, właściwie niewyczerpanej, stale uzupełnianej przez ciepło z wnętrza Ziemi. Pozyskiwanie tej energii odbywa się niezależnie od warunków zewnętrznych, co czyni ją stabilnym źródłem o stałym dostępie – niezależnie od pory dnia czy roku. W przeciwieństwie do energetyki wiatrowej, uzależnionej od siły wiatru, czy słonecznej, zależnej od pogody i pór roku, geotermia oferuje stabilność cenową i operacyjną.
Wykorzystanie energii geotermalnej w Polsce
W Polsce energia geotermalna znajduje zastosowanie przede wszystkim w ciepłownictwie, ale także w sektorach takich jak rekreacja (np. termy) czy lecznictwo (odzyskiwanie soli mineralnych do produkcji kosmetyków).
Dzięki strukturze geologicznej, Polska posiada ogromny potencjał geotermalny. Wody geotermalne występują głównie w podziemnych zbiornikach zbudowanych z przepuszczalnych skał, które są zamknięte od dołu i boków skałami uszczelniającymi. Te zbiorniki geotermalne występują w Polsce w postaci naturalnych basenów sedymentacyjno-strukturalnych, z wodami o temperaturach od 20°C do nawet ponad 100°C.
Największe i najbardziej opłacalne do eksploatacji złoża znajdują się na Niżu Polskim, w Karpatach oraz Sudetach. Szczególne znaczenie mają zasoby dolnokredowych basenów na Niżu Polskim, według Atlasu zasobów geotermalnych pod redakcją Wojciecha Góreckiego.
Rozwój geotermii w Polsce
W latach 2010–2024 w Polsce wykonano ponad 60 odwiertów geotermalnych, z czego ponad połowę (35 odwiertów) zrealizowała firma UOS Drilling S.A. Obecnie działa w Polsce 10 ciepłowni geotermalnych (8 z odwiertami wykonanymi przez UOS Drilling), które pracują w systemie dubletów geotermalnych – jeden otwór wydobywa wodę z głębi ziemi, a drugi zatłacza ją z powrotem po oddaniu ciepła do wymiennika.
Przykłady efektywności tych instalacji to:
- PEC Geotermia Podhalańska, która w ciągu ostatnich 30 lat zużyła o 398 tys. ton węgla mniej,
- G-Term Energy – Geotermia Stargard, której udało się zredukować emisję CO₂ o ponad 600 tys. ton w ciągu 12 lat.
Geotermia – opłacalna i ekologiczna
Inwestycje w instalacje geotermalne są długoterminowo opłacalne, ponieważ charakteryzują się niskimi kosztami operacyjnymi. Choć wymagają wysokich nakładów początkowych, to w dłuższej perspektywie stanowią jedno z najtańszych i najczystszych źródeł energii odnawialnej.
Energia geotermalna to przyszłość zrównoważonej energetyki, która może znacząco przyczynić się do ochrony środowiska i zapewnienia stabilności energetycznej.